1. Thế nào là vườn rau dinh dưỡng gia đình?
Vườn rau dinh dưỡng gia đình là một tập hợp nhiều loại cây rau được trồng xung quanh nhà nhằm mục tiêu đáp ứng được nhu cầu đa dạng về rau ăn hàng ngày, vừa có tác dụng sử dụng tại chỗ, vừa có tác dụng hỗ trợ, bổ sung nhau về mặt dinh dưỡng.
Việc đa dạng các loài cây rau không chỉ góp phần nâng cao tính chủ động và chất lượng dinh dưỡng cho hộ gia đình, mà còn giảm thiểu những rủi ro liên quan sâu bệnh hại, cân bằng dinh dưỡng đất, và phân bổ công lao động của gia đình trong việc chăm sóc vườn rau.
2. Tại sao phải xây dựng vườn rau dinh dưỡng?
Giao thông đi lại khó khăn, xa chợ trung tâm và thói quen phụ thuộc các loại rau có sẵn (từ vườn, hoặc thu hái tự nhiên,…), là các rào cản chính trong việc nâng cao chất lượng bữa ăn. Vì vậy, xây dựng được vườn rau dinh dưỡng gia đình là việc làm quan trọng giúp người dân chủ động được nguồn rau an toàn, đảm bảo dinh dưỡng và tiết kiệm chi phí.
3. Yêu cầu của vườn rau dinh dưỡng.
Một là, có cơ cấu các loại rau phù hợp để tận dụng các khoảng đất trống quanh nhà, tạo được nguồn rau sử dụng quanh năm và tối ưu hóa lợi thế sinh thái (Ví dụ: Hạn chế sâu bệnh hại, hạn chế mất cân bằng dinh dưỡng đất, điều hòa nhu cầu lao động cần thiết…)
Hai là, có đủ các thành phần rau nhằm cung cấp đủ các vitamin, chất khoáng, chất xơ cho bữa ăn của gia đình và mùi vị hấp dẫn. Nếu được thiết kế và quản lý tốt, vườn rau dinh dưỡng gia đình luôn đảm bảo cho thu hoạch ít nhất 3 loại rau quả thuộc 3 nhóm thực phẩm khác nhau, cần thiết để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng cho các thành viên.
Ba là, có đủ lượng rau sử dụng theo nhu cầu của gia đình và đảm bảo an toàn.
Vườn rau trồng trong vườn nhà cần được chăm sóc chu đáo, không sử dụng phân tươi, không sử dụng thuốc trừ sâu, bệnh độc hại để đảm bảo sản phẩm rau an toàn và đủ lượng cung cấp cho nhu cầu sử dụng của gia đình.
Vườn rau gia đình cần duy trì thường xuyên 3 nhóm chính dưới đây:
- Nhóm rau có màu xanh đậm (mồng tơi, rau ngót, cải mèo, rau muống, bí ngô…) giàu chất sắt và vitamin giúp bổ máu, sáng mắt và phòng bệnh nhiễm trùng.
- Nhóm rau củ quả chín có ruột màu đỏ hoặc vàng (khoai lang ruột vàng, cà rốt, đu đủ, bí ngô dền đỏ…) rất giàu vitamin A và vitamin C giúp phát triển thông minh, tốt cho tim mạch, sáng mắt và phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng.
- Nhóm các loại hạt, đậu đỗ (đậu cô ve, đậu ván, lạc, đậu tương…) có nhiều chất sắt, can xi, chất béo và đạm thực vật giúp cơ thể cao lớn, xương chắc khỏe.
Nguồn: Nguyễn Xuân Xanh – Nguyễn Ngọc Sơn.